I. Tình hình thế giới

Theo Hiệp hội Các nước Sản xuất Cao su Thiên nhiên ( ANRPC) dự báo trong năm nay sản lượng cao su của các nước chủ chốt sẽ tăng 5% lên mức 10,863 triệu tấn, cao nhất trong 8 năm qua nhờ sản lượng tăng mạnh tại Trung Quốc và Việt Nam. Sản lượng cao su thiên nhiên của Malaysia đạt khoảng 950.000 tấn; Indonesia tăng 230.000 tấn lên 3.260.000 tấn.

Hiệp hội Các nước Sản xuất Cao su Thiên nhiên (ANRPC) ước tính năng suất bình quân cao su thiên nhiên của các thành viên trong năm 2012 sẽ tăng 1,1% và đạt 1.441 kg/ha. Theo ANRPC, trong số các quốc gia sản xuất cao su thiên nhiên hàng đầu, Ấn Độ ước tính đạt 1.818 kg/ha trong năm 2012, các vị trí tiếp theo là Việt Nam (1.760), Thái Lan (1.720), Sri Lanka (1.580) và Malaysia (1.466). Năng suất trung bình của Ấn Độ trong năm 2011 là 1.819 kg/ha. Tuy nhiên, năng suất cao su ở các quốc gia như Campuchia, Indonesia và Philippines vẫn ở mức thấp với năng suất trung bình trong năm 2012 được dự kiến lần lượt là 1.150, 1.159 và 1.226 kg/ha.

Trong năm 2012, tổng lượng nhập khẩu cao su của các nước thành viên ANRPC tăng lên 11.000 tấn, đạt 4,21 triệu tấn so với 4,2 triệu tấn như dự báo trước đây do Trung Quốc tăng nhập khẩu và Ấn Độ, Việt Nam thực hiện một số điều chỉnh.

Theo Hiệp hội Cao su Indonesia, từ tháng 10 năm nay đến tháng 3/2013 nước này sẽ cắt giảm xuất khẩu 117.000 tấn cao su thiên nhiên, theo đó từ tháng 10 đến tháng 12 sẽ cắt giảm xuất khẩu 23.400 tấn cao su thiên nhiên mỗi tháng, sau đó sẽ giảm tiếp 46.800 tấn trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 3/2013. Dự báo sản lượng cao su thiên nhiên xuất khẩu của nước này trong năm 2012 sẽ đạt 2,28 triệu tấn, giảm 10% so với năm 2011. Với việc điều chỉnh lại, sản lượng cao su thiên nhiên xuất khẩu của Indonesia trong năm nay sẽ giảm xuống chỉ còn 2,16 triệu tấn.

Theo Chủ tịch Hiệp hội Cao su Thiên nhiên của Thái Lan, xuất khẩu cao su của nước này có thể tăng nhẹ vào năm 2013 do nhu cầu cao su yếu và các chính sách của Chính phủ nước này chưa đủ mạnh. Năm 2012, Thái Lan có thể xuất khẩu khoảng 3,4 triệu tấn, tương đương với lượng xuất khẩu của năm 2011. Sản lượng xuất khẩu có thể sẽ tăng khoảng 3 – 5% vào năm 2013 do nhu cầu về cao su tăng không lớn.

Theo dự báo gần đây của Tổ chức Nghiên cứu Cao su thế giới (IRSG), nhu cầu cao su thiên nhiên và cao su tổng hợp trên thế giới trong  năm 2013 được dự đoán sẽ tăng 4% so với năm nay, đạt mức 27,7 triệu tấn. Dự báo của IRSG dựa trên các con số dự đoán mới nhất của Quỹ Tiền tệ Thế giới (IMF) về mức tăng trưởng kinh tế toàn cầu đạt 3,9% trong năm 2013. Ước tính tiêu thụ cao su trên thế giới trong năm 2012 đạt 26,6 triệu tấn, cao hơn mức tiêu thụ 25,9 triệu tấn trong năm 2011, nhưng thấp hơn mức ước tính trước đó là 26,8 triệu tấn. Tốc độ tăng trưởng tiêu thụ mặt hàng này trên toàn cầu dự kiến khoảng 2,6% trong năm 2012 và 4% vào năm 2013. Tổ chức nghiên cứu này dự tính sản lượng cao su thiên nhiên toàn cầu sẽ tăng lên mức 11,3 triệu tấn trong năm nay, tăng nhẹ so với mức 11 triệu tấn của năm ngoái. Thái Lan là nước sản xuất cao su thiên nhiên hàng đầu thế giới sẽ có mức gia tăng sản lượng mạnh nhất, khoảng 130.000 tấn, Trung Quốc và Việt Nam sẽ tăng thêm lần lượt là 69.000 tấn và 48.000 tấn.

Biến động giá cả: Giá cao su tăng cao nhất trong vòng 4 tháng qua sau khi các nhà sản xuất cao su hàng đầu thế giới bắt đầu thực hiện việc cắt giảm xuất khẩu mạnh nhất tương tự như đã làm vào năm 2009 làmgiảm nguồn cung cao su nguyên liệu sử dụng trong ngành sản xuất săm lốp từ đó làm giá cao su tăng lên.

Trên sàn TOCOM, giá cao su kỳ hạn giao tháng 3/2013 tăng gần 4% lên 270,6 yên/kg (3.465 USD/tấn), so với ngày trước ở mức 260,5 yên/kg (3.343 USD/tấn), mức tăng cao nhất kể từ ngày 30/5/2012. Số hợp đồng giao dịch có hiệu lực đã tăng 2,7% trong năm nay. Cao su giao hàng tháng 4/2013 ở mức 288,5 yên/kg (3.685 USD) tấn.

Biến động giá cao su thiên nhiên thế giới tháng 10-12/2012

Đơn vị: USD/100kg

Nguồn: ANRPC

II. Tình hình trong nước

Sản xuất:Hiệp hội Các nước sản xuất Cao su tự nhiên (ANRPC) dự báo năm 2012 Việt Nam sẽ sản xuất 955.000 tấn cao su thiên nhiên, tăng 17,6% so với năm 2011. Với con số này, Việt Nam sẽ vượt Malaysia để thành nước sản xuất cao su lớn thứ 3 thế giới. Trước đó trong báo cáo tháng 9 của ANRPC cho biết, sản lượng cao su Việt Nam đạt 930.000 tấn, vượt sản lượng 920.000 tấn của Ấn Độ và chính thức đứng vị trí thứ 4 thế giới. Theo nhận định của ANRPC, sản lượng cao su thiên nhiên toàn cầu năm nay sẽ tích cực hơn so với dự kiến và Việt Nam có vai trò quan trọng trong sự tăng trưởng của sản lượng cao su toàn cầu.

Xuất khẩu: Theo số liệu của Tổng cục Hải Quan Việt Nam, xuất khẩu cao su trong tháng 11/2012 đạt 91 ngàn tấn với trị giá 292 triệu USD đưa xuất khẩu cao su Việt Nam 11 tháng đầu năm 2012 đạt 906 nghìn tấn; giá trị đạt 2,55 tỷ USD, tăng 26,5% về lượng nhưng giảm 11,79% về giá trị so với cùng kỳ năm 2011.

Khối lượng và giá trị xuất khẩu cao su Việt Nam năm 2012

(Khối lượng 1.000 tấn, Giá trị: triệu USD)

Nguồn: Hải Quan Việt Nam

Trung Quốc vẫn là thị trường xuất khẩu cao su lớn nhất của Việt Nam, đạt 1,15 tỷ USD, chiếm 46% tổng giá trị xuất khẩu cao su trong 11 tháng đầu năm 2012; tiếp đến là thị trường Malaysia chiếm 20%; đứng thứ ba là thị trường Ấn Độ, trị giá 187 triệu USD, chiếm 7% tổng giá trị xuất khẩu cao su của Việt Nam.

Với sản lượng tăng vào cuối năm, Việt Nam có khả năng xuất khẩu 95.000 – 100.000 tấn vào tháng 12, nâng tổng số lượng cao su thiên nhiên xuất khẩu năm 2012 của Việt Nam có thể đạt 1 triệu tấn, là mức cao kỷ lục so với trước đây. Tuy nhiên do giá giảm mạnh so với mức giá cao nhất của năm 2011, kim ngạch xuất khẩu cao su thiên nhiên năm 2012 dự báo chỉ đạt 2,85 tỷ USD, thấp hơn mức 3,23 tỷ USD của năm 2011 nhưng vẫn cao hơn mức 2,4 tỷ USD của năm 2010.

Thị trường chính xuất khẩu cao su Việt Nam 11 tháng đầu năm 2012

Đơn vị tính: triệu USD

Nguồn: Hải Quan Việt Nam

Biến động giá: Giá cao su xuất khẩu trung bình 11 tháng đầu năm đạt 2.816 USD/tấn, giảm 31,4% so với cùng kỳ năm 2011. Từ đầu năm 2012 đến nay giá cao su biến động mạnh, tăng lên trong mùa khô khi cây cao su được ngưng cạo mủ và giảm dần khi nguồn cung dồi dào do cây cao su được khai thác trở lại trong mùa mưa.

Bên cạnh ảnh hưởng của thời vụ hàng năm, giá cao su còn chịu tác động khi nhu cầu tăng chậm hơn so với nguồn cung. Năm 2012, nền kinh tế đã có dấu hiệu phục hồi, nhiều nước đã dừng chính sách kích cầu. Cao su được tiêu thụ tăng về lượng nhưng tốc độ chậm do nền kinh tế Châu Âu suy yếu vì khủng hoảng nợ cộng và kinh tế của Mỹ, Nhật và Trung Quốc vẫn còn tăng trưởng thấp. Trong khi đó, sản lượng lại tăng nhanh đã tạo áp lực làm giảm giá. Ngoài ra, giá dầu thô giảm tác động đến giá cao su tổng hợp từ dầu thô cũng ảnh hưởng đến giá cao su thiên nhiên vì khả năng thay thế nhau của hai loại cao su này.

Diễn biến giá cao su SVRCV50, SVR10, Latex tháng 10-12 năm 2012

Đơn vị tính: (USD/tấn)

 Nguồn: Hiệp hội Cao su Việt Nam

III.  Nhận định dự báo

Nghiên cứu xu thế biến động của chuỗi khối lượng và giá trị theo các tháng qua các năm gần đây Trung tâm Tin học và Thống kê áp dụng mô hình kinh tế lượng dự báo khối lượng cao su xuất khẩu năm 2013 có thể đạt con số 1 triệu tấn; giá trị xuất khẩu cao su năm 2013 dự báo đạt 2,57 tỷ USD, giảm khoảng 10,8% so với năm 2012 do giá xuất khẩu trong năm tới được dự báo tiếp tục có xu hướng giảm.

Nguồn: Trung tâm Tin học và Thống kê-Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn