Công nghệ cao, tiềm lực mạnh của các DN này đã ngày càng gây khó cho các DN 100% vốn trong nước vốn thiếu đầu tư và công nghệ trong cuộc cạnh tranh. Nhiều chuyên gia khuyến cáo, các DN công nghiệp cao su trong nước cần tăng cường tiết giảm chi phí sản xuất, tiết kiệm nguyên nhiên vật liệu, đồng thời tiếp tục cải tiến công nghệ và nhất là đơn pha chế - một công đoạn quan trọng nhất trong sản xuất săm lốp cao su. Tất cả những yếu tố này sẽ góp phần nâng chất lượng và giảm giá thành sản phẩm cao su trong nước.

Phát triển non trẻ nhưng có thị trường màu mỡ

Ngành công nghiệp sản xuất lốp xe của VN hiện khá non trẻ so với thế giới, chỉ mới bắt đầu từ năm 1960 với nhà máy lốp xe đạp của Michelin và một số nhà sản xuất lốp xe hơi, xe tải nhẹ như Châu Bá, Lê Văn Hậu, SRC… Từ năm 2000, Casumina mới bắt đầu sản xuất loại lốp radial bán thép và từ năm 2008 nhà sản xuất Kumho đến từ Hàn Quốc đã đầu tư sản xuất loại lốp này. Dự kiến đến năm 2013, DRC và Casumina sẽ bắt đầu sản xuất lốp tải toàn thép. Hiện tại loại lốp bán thép PCR - LTR dành cho xe con, xe tải nhẹ và lốp bias (mành chéo) dành cho xe tải có công suất 3 triệu chiếc/năm, lốp xe máy 40 triệu chiếc/năm, lốp xe đạp 20 triệu chiếc/năm, các loại lốp chuyên dụng trong nông nghiệp, công trình là 100.000 chiếc/năm.

Điều đáng lưu ý là VN hiện là thị trường màu mỡ cho các nhà sản xuất lốp xe. Theo thống kê lượng xe đăng ký tính đến 30/10/2011 là xe ô tô khoảng trên 1,6 triệu chiếc, xe máy trên 33 triệu chiếc, tiêu thụ một lượng lốp khá lớn trong quá trình sử dụng. Về thị trường, các nhà sản xuất trong nước đã chiếm lĩnh thị trường lốp xe máy và lốp xe nông nghiệp với 100% thị phần, lốp xe tải thì sản xuất trong nước cung cấp 95% thị phần. Chỉ còn lốp xe tải nhẹ và xe hơi thì trong nước chiếm 50%, còn lại nhập khẩu từ nước ngoài.

Về xuất khẩu, lốp xe tải nhẹ và xe hơi xuất được khoảng 3 triệu chiếc/năm, lốp xe máy là 1 triệu chiếc/năm, lốp xe tải cũng đạt 500.000 chiếc và một số lượng nhỏ lốp xe chuyên dùng nông nghiệp. Khuynh hướng trong thời gian sắp tới, ông Nguyễn Quốc Anh - Chủ tịch Hiệp hội Cao su - Nhựa TP.HCM cho biết, với việc Bridgestone hoàn thành xây dựng nhà máy vào năm 2014, cùng với Kumho, Casumina sẽ cung cấp phần lớn lốp xe tải nhẹ, xe hơi cho thị trường nội địa và VN sẽ trở thành nước xuất khẩu lớn mặt hàng này. Được biết, VN là nước cung cấp lốp xe tải nhẹ lớn thứ 3 vào thị trường Mỹ vào năm 2010. Xu hướng khác là Casumina và DRC cũng sẽ cung cấp lốp tải toàn thép (TBR) cho thị trường nội địa thay bằng việc nhập khẩu loại lốp này như hiện nay. Các chuẩn kỹ thuật khác cũng được dự kiến ra mắt là lốp công trình sẽ được sản xuất với kích thước lớn (vành trên 50 inches), lốp nông nghiệp sẽ dùng bánh xích…

Cạnh tranh ngày càng gay gắt

Ông Lê Văn Trí - Phó Tổng giám đốc Casumina - thừa nhận: Thị trường săm, lốp đang bước vào giai đoạn cạnh tranh gay gắt giữa DN trong nước và DN nước ngoài. Hiện tại, hầu hết thương hiệu nổi tiếng trên thế giới đều đang có mặt ở Việt Nam như Bridgestone (có nhà máy sẽ đi vào hoạt động vào năm 2014 ở Hải Phòng), Michelin, Yokohama, Cheng Shin…Còn ông Nguyễn Quốc Anh thì cho biết hiện tại vẫn chưa có chính sách nào ưu đãi cho các doanh nghiệp sản xuất sản phẩm cao su, đặc biệt là lốp xe, tất cả đều phải tự thân vận động. “Riêng tại TP.HCM , ngành chế biến công nghiệp cao su, đặc biệt là lốp xe nằm trong dự án phát triển trọng điểm. Nhưng cái khó hiện nay là đất đai không có để thực hiện sản xuất, cái khó thứ 2 là về lao động. Ngành đang thiếu công nghệ, thiếu đầu tư mà không có sự hỗ trợ nào”, ông Quốc Anh trăn trở. Theo ông Anh, về nguyên vật liệu cho sản xuất lốp xe, hiện chỉ có nguồn nguyên liệu cao su thiên nhiên là dồi dào tại chỗ và vải mành PA đã được cung cấp tại VN. Còn bố thép, tanh thép phải nhập khẩu 100%, cao su tổng hợp nhập khẩu và hóa chất thì phần lớn cũng phải nhập khẩu.

 Về công nghệ thì hoàn toàn phụ thuộc vào nước ngoài, chủ yếu là từ Trung Quốc, Đài Loan, chỉ có khuôn mẫu là có thể sản xuất tại VN. Điều đáng lo ngại là trong khi các doanh nghiệp trong nước chủ yếu sử dụng máy móc, thiết bị nhập khẩu từ Trung Quốc, Đài Loan… thì các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài lại sử dụng công nghệ từ chính công ty mẹ như: Kumho sử dụng công nghệ Hàn Quốc, Bridgestone hay Michelin đều sử dụng công nghệ của châu Âu và Mỹ.

Đây là bài toán khó cho doanh nghiệp 100% vốn trong nước có thể cạnh tranh với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài ngay tại thị trường nội địa, chưa kể đến xuất khẩu. Nhiều chuyên gia khuyến cáo, các DN công nghiệp cao su trong nước cần tăng cường tiết giảm chi phí sản xuất, tiết kiệm nguyên nhiên vật liệu, đồng thời tiếp tục cải tiến công nghệ và nhất là đơn pha chế - một công đoạn quan trọng nhất trong sản xuất săm lốp cao su. Tất cả những yếu tố này sẽ góp phần nâng chất lượng và giảm giá thành sản phẩm cao su trong nước.