Ngày 6/9, đoàn công tác của VRG do TGĐ Trần Ngọc Thuận dẫn đầu đã có buổi làm việc với UBND tỉnh Đăk Lăk và Ban chỉ đạo Tây Nguyên về tình hình phát triển cao su của VRG trên địa bàn tỉnh Đăk Lăk nói riêng và các tỉnh Tây Nguyên nói chung. Theo quy hoạch phát triển cao su của tỉnh Đăk Lăk, giai đoạn 2009 - 2020 sẽ trồng trên 24.410 ha, trong đó giai đoạn 2009 - 2015 là 16.800 ha. Tuy nhiên đến thời điểm này toàn tỉnh đã có 28 dự án có quyết định thuê đất và đang tiến hành trồng cao su với tổng diện tích 18.883 ha, trong đó đã trồng được 6.841 ha (bao gồm cả tiểu điền). Như vậy, tiến độ phát triển cao su trên địa bàn tỉnh đã vượt so với quy hoạch đến năm 2015, riêng tại huyện Ea Súp tổng diện tích quy hoạch trồng cao su của các dự án đã vượt so với quy hoạch mở rộng diện tích cao su đến năm 2020 khoảng 3.000 ha.

Theo số liệu này thì toàn tỉnh chỉ còn khoảng hơn 5.500 ha để VRG có thể thực hiện, điều này rất khó cho VRG thực hiện được 10.000 ha trồng mới tại Đăk Lăk. Do vậy TGĐ Trần Ngọc Thuận đã đề nghị với lãnh đạo tỉnh trước mắt giao số diện tích này cho VRG để thực hiện. Diện tích còn lại VRG sẽ tiếp tục phối hợp với các sở ban ngành của tỉnh rà soát để có thể thực hiện thành công 10.000 ha.

Lãnh đạo tỉnh cũng đồng ý trên tinh thần khảo sát chỗ nào trồng được cao su thì cho thực hiện để đảm bảo 10.000 ha. Chủ trương của tỉnh là sẽ cho quy hoạch mềm chứ không cứng nhắc, máy móc. TGĐ Trần Ngọc Thuận cũng đề nghị trong khi chờ đợi quy định mới thì nên tập trung vào các hình thức liên kết với các công ty lâm nghiệp, hay tiếp nhận các lâm trường hoặc có thể tỉnh thu hồi các dự án trồng rừng, diện tích đất trồng cà phê kém hiệu quả và không chất lượng giao cho VRG để phát triển cao su. Nhằm thực hiện được mục tiêu là phát triển cao su, giải quyết việc làm, tạo thu nhập cho người dân trên địa bàn và góp phần ổn định tình hình an ninh chính trị trên địa bàn.

Ngay sau đó, lãnh đạo VRG cũng đã có buổi làm việc với Ban chỉ đạo Tây Nguyên về tình hình an ninh trật tự trên vườn cây cao su của một số công ty thuộc VRG tại Kon Tum và Gia Lai, tình hình các địa phương thu hồi đất trồng cao su sang sử dụng mục đích khác chưa có hiệu quả. TGĐ Trần Ngọc Thuận đề nghị Ban chỉ đạo Tây Nguyên cần có ý kiến đối với tỉnh ủy, UBND các tỉnh tại Tây Nguyên cần có biện pháp để ổn định tình hình người dân lấn chiếm đất cao su, các tỉnh cần có kế hoạch quy hoạch khu dân cư sao cho phù hợp tránh tình trạng tập trung thu hồi đất cao su để làm khu dân cư mà chưa có quy hoạch cụ thể, dự án chưa được cấp vốn…VRG cam kết bảo đảm việc làm và thu nhập cho người dân trên địa bàn có cao su, nhất là đối với đồng bào dân tộc thiểu số nếu diện tích cao su không bị thu hẹp và cao su tái canh được đảm bảo.

Chủ tịch UBND tỉnh Đăk Lăk Lữ Ngọc Cư cho biết, hiện nay, tỉnh Đăk Lăk đã chấm dứt chủ trương khảo sát, lập dự án trồng cao su trên địa bàn. Tỉnh chỉ khuyến khích, vận động các doanh nghiệp tập trung nguồn lực trồng hết diện tích cao su tại các dự án đã có quyết định thuê đất.

Nguyên nhân chấm dứt chủ trương khảo sát, lập các dự án trồng cao su trên địa bàn tỉnh là do phần lớn các doanh nghiệp không đủ điều kiện, thiếu năng lực về tài chính, khó khăn trong việc đền bù giải phóng mặt bằng. Nhiều khu vực trên bản đồ được quy hoạch trồng cao su, chủ yếu ở các huyện Ea Súp, Buôn Đôn, Ea H’Leo; nhưng, ngoài thực địa đã bị người dân xâm canh, lấn chiếm.

Tại các vùng quy hoạch cho các dự án phát triển cao su, tình trạng xâm hại rừng vẫn diễn ra nghiêm trọng (khai thác gỗ trái phép, phá rừng, lấn chiếm đất rừng để canh tác, mua bán trái phép và đòi tiền đền bù khi dự án được triển khai). Có trường hợp lợi dụng chủ trương của tỉnh về phát triển cây cao su đã mua bán, sang nhượng các dự án trái phép...

Tỉnh Đăk Lăk cũng dừng khảo sát, lập dự án trồng cao su trên đất rừng khộp nghèo để chờ kết luận một số diện tích cao su đã trồng thí điểm; có hiệu quả kinh tế mới tiếp tục triển khai nhân rộng. Tỉnh cũng thu hồi các dự án trồng cao su của các doanh nghiệp để quá thời hạn quy định hoặc có dấu hiệu sang nhượng trái phép.

Văn Vĩnh

Nguồn: Tạp chí cao su Việt Nam