Hiện nay, việc sử dụng thuốc kích thích mủ trên vườn cây rất đáng lo ngại, nhất là đối với vườn cây tiểu điền. Nhiều nông dân xem đây là “thần dược” và lạm dụng quá mức, phải trả giá đắt. Vậy liều lượng sử dụng, nhịp độ bôi, tiêu chuẩn cây được sử dụng, nồng độ, thời vụ áp dụng, phương pháp bôi… như thế nào là hợp lý? Xung quanh vấn đề này, PV Tạp chí Cao su đã có buổi trao đổi với ông Phan Thành Dũng – Phó Viện trưởng Viện NCCS VN.

- Xin ông cho biết kích thích mủ có những dạng nào, việc lạm dụng thuốc kích thích sẽ gây hậu quả ra sao?

Ông Phan Thành Dũng: Nguyên lý của kích thích là phóng thích khí ethylen vào trong mô cây. Thông thường có hai kiểu kích thích mủ: sử dụng thuốc dạng lỏng hoặc mỡ bôi lên cây và kích thích bằng khí ethylen (RRIMFLOW). Sử dụng thuốc kích thích đúng liều lượng sẽ cho sản lượng nhiều hơn. Khi mới dùng, cây cho mủ tăng từ 20 – 30%, giúp tăng hiệu quả đầu tư. Tuy nhiên, sử dụng thuốc không theo quy trình kỹ thuật và lạm dụng thuốc quá mức sẽ làm vườn cây giảm sản lượng, giảm hàm lượng DRC. Nếu sử dụng liên tục trong thời gian dài, cộng với khai thác quá cường độ, cây sẽ bị khô mủ, dẫn đến giảm năng suất vườn cây cũng như  chu kỳ khai thác bị rút ngắn lại.

- Để quản lý và ngăn chặn tình trạng công nhân lén bôi thuốc kích thích lên vườn cây, cần thực hiện những biện pháp gì, thưa ông?

Ông Phan Thành Dũng: Tại những đơn vị, công tác quản lý kỹ thuật có hệ thống và được thực hiện tốt, ý thức của công nhân, tổ trưởng, đội trưởng cao sẽ không xảy ra tình trạng này. Ngược lại, những nơi công tác quản lý không tốt, nhất là nơi thực hiện ăn chia sản phẩm hay giao khoán vườn cây dễ xảy ra hiện tượng lén bôi thuốc.

Tuy nhiên, với những đơn vị làm bài bản, chỉ cần nhìn vườn cây là biết chắc chắn có sử dụng thuốc kích thích hay không. Thông thường, sau khi sử dụng thuốc thì thời gian mủ chảy nhiều hơn lúc không bôi. Ví dụ, bình thường mủ chảy khoảng 11h-12h trưa thì ngưng, nhưng sử dụng thuốc kích thích mủ chảy đến 2h-3h chiều.

Hiện nay, trên thị trường bày bán rất nhiều loại thuốc kích thích mủ, hầu hết không có màu, hàm lượng, chất lượng thuốc thế nào rất khó kiểm soát. Đối với những thuốc do Viện Nghiên cứu Cao su VN sản xuất như Stimulatex thường có màu xanh, đỏ, cam, đã được nghiên cứu và dùng thử nghiệm trong thời gian dài nên hiệu quả hoàn toàn yên tâm.

Để ngăn chặn trình trạng công nhân lén bôi thuốc lên vườn cây, trong Quy trình kỹ thuật cây cao su năm 2012 do VRG ban hành trong tháng 9 này, tại Điều 159 (trách nhiệm công nhân cạo mủ), nêu rõ “Công nhân không tự ý mua và sử dụng bất kỳ hóa chất bên ngoài để sử dụng trên vườn cây khi chưa được sự đồng ý của phòng kỹ thuật công ty”.

- Để sử dụng thuốc hợp lý và đạt hiệu quả cao nhất, theo ông phải thực hiện như thế nào?

Ông Phan Thành Dũng: Trước hết, phải xét tiêu chuẩn cây được sử dụng chất kích thích. Đó là những cây sinh trưởng bình thường, kỹ thuật cạo tốt. Còn những cây bị cụt ngọn, bệnh nặng, có dấu hiệu khô mặt cạo hoặc cây quá nhỏ không được bôi chất kích thích. Tùy theo tuổi cạo mà liều lượng, nhịp độ bôi khác nhau: Cây có tuổi cạo từ 1 – 5, bôi từ 0,5 – 1g/cây/lần theo phương pháp Pa; cây tuổi cạo từ 6 – 10, bôi từ 0,75 – 1,5g/cây/lần theo phương pháp Pa; cây tuổi cạo trên 10, bôi từ 1 – 2g/cây/lần trên miệng cạo ngửa theo phương pháp Pa, từ 0,75 – 2g/cây/lần trên miệng cạo úp theo phương pháp La. Khoảng cách giữa hai lần bôi ít nhất là 3 tuần.

Đối với các vùng có hai mùa mưa nắng rõ rệt (Đông Nam bộ, Tây Nguyên) bôi chất kích thích vào các tháng 5, 6, 7, 10, 11 và 12. Vùng khác bôi vào tháng 4, 5, 6, 8, 9 và 10. Bôi chất kích thích trước nhát cạo kế tiếp 24 giờ – 48 giờ. Không bôi khi cây còn ướt, lúc trời sắp mưa, thời tiết khô hạn và mùa rụng lá qua đông.

Phương pháp bôi trên vỏ tái sinh (Pa): khuấy đều chất kích thích trước khi sử dụng, dùng cọ hoặc bàn chải bôi một băng rộng 1 cm, mỏng đều trên vỏ tái sinh tiếp giáp với miệng cạo. Bôi trên miệng cạo không bóc lớp mủ dây (La): khuấy đều chất kích thích, dùng cọ hoặc bàn chải bôi một lớp mỏng đều ngay trên miệng cạo (áp dụng cho miệng cạo úp). Dụng cụ bôi thuốc kích thích là cọ số 8 hoặc bàn chải cải tiến có bề rộng 0,8 cm.

Xin cảm ơn ông!

Phan Thắng (thực hiện)

 Theo Tạp chí CSVN