“Tuần lễ cao su” tại Lai Châu

Bài và ảnh: Quỳnh Lệ

Lai Châu cũng như các tỉnh Điện Biên, Sơn La là những tỉnh miền núi thuộc khu vực Tây Bắc của Tổ quốc, tuy đất đai rộng nhưng địa hình chia cắt phức tạp, có mật độ dân cư thưa và nhiều dân tộc sinh sống, điều kiện cơ sở hạ tầng khó khăn, kinh tế chưa phát triển. Trong những năm qua, Lai Châu và các tỉnh Tây Bắc luôn được sự quan tâm của Đảng và Chính phủ nên các mặt kinh tế - xã hội và đời sống tinh thần của nhân dân đã có nhiều chuyển biến tích cực.

Từ những ngày giữa tháng 7.2013, thành phố Lai Châu xinh đẹp nhưng khá yên ắng của vùng cao Tây Bắc chợt rộn ràng khi dọc các con đường chính được trương lên những tấm băng rôn quảng bá về Hội diễn nghệ thuật CNVCLĐ Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam. Từ ngày 24-26/7, Hội diễn Văn nghệ của Tập đoàn Cao su năm 2013 - Khu vực 1, sẽ diễn ra tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Lai Châu. 12 đơn vị tham gia thi tài, với 58 tiết mục và hơn 330 diễn viên - bao gồm 6 CTCP cao su Tây Bắc: Sơn La, Lai Châu, Lai Châu 2, Điện Biên, Yên Bái, Hà Giang; 4 CT TNHH MTV: Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Hương Khê - Hà Tĩnh; CT Đầu tư Phát triển Cao su Nghệ An và CP Thương mại Dịch vụ Du lịch Cao Su. 

Ông Lê Xuân Hòe, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn, trưởng ban Tổ chức Hội diễn đã cho biết: Tập đoàn Công nghiệp Cao su VN chọn Lai Châu là địa điểm tổ chức Hội diễn khu vực I là bởi tỉnh có những điều kiện thuận lợi để đảm bảo tổ chức Hội diễn thành công. Đặc biệt, Lai Châu là địa bàn trọng điểm trong chủ trương phát triển cao su ở các tỉnh miền núi phía Bắc của Tập đoàn Công nghiệp cao su VN.

***

Sáng ngày thứ hai 22/7, tại bản Thẩm Phé, xã Mường Kim, huyện Than Uyên, Tập đoàn Công nghiệp Cao su VN đã long trọng tổ chức lễ ra mắt “CTCP Cao su Dầu Tiếng - Lai Châu” và ra quân trồng mới năm 2013. Đây là đơn vị thành viên thứ 3 của Tập đoàn Cao su đầu tư tại Lai Châu.

Phó Thủ tướng – Nguyễn Xuân Phúc trồng cây lưu niệm

tại Lễ ra mắt CTCP Cao su Dầu Tiếng – Lai Châu

Với sự đồng thuận của lãnh đạo và chính quyền địa phương cùng sự hỗ trợ nhiệt tình của 2 công ty cao su “anh em” đi trước, ngay từ những ngày tháng đầu thành lập, CTCP Cao su Dầu Tiếng - Lai Châu đã tích cực phối hợp cùng các cấp chính quyền địa phương trong việc tuyên truyền nâng cao nhận thức của nhân dân về lợi ích kinh tế của việc phát triển cao su - "vàng trắng" của đất nước, tổ chức tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật và triển khai thực hiện quy hoạch, kế hoạch phát triển cây cao su trên địa bàn tỉnh. Công ty cổ phần Cao su Dầu Tiếng - Lai Châu đã chuẩn bị đất, giống cây, sẵn sàng cho công tác trồng mới 500 ha cây cao su theo kế hoạch.

Tại buổi lễ, ông Lê Trọng Quảng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu đã thay mặt Tỉnh uỷ, Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân tỉnh, biểu dương sự nỗ lực cố gắng và quyết tâm của Công ty cổ phần Cao su Dầu Tiếng - Lai Châu; biểu dương các cấp uỷ Đảng, chính quyền, đồng bào các dân tộc huyện Than Uyên và sự hỗ trợ tích cực kịp thời của Công ty Cổ phần cao su Lai Châu và Lai Châu II. Ông nói: Là tỉnh miền núi, với vị trí phòng hộ quan trọng đối với khu vực đồng bằng Bắc Bộ, đồng thời cũng là lưu vực chính của nhiều công trình thủy điện lớn của Quốc gia như: Hòa Bình, Sơn La, Lai Châu, Huội Quảng, Bản Chát... tỉnh đã xác định phát triển, bảo vệ vốn rừng, phát triển sản xuất, trọng tâm là cây cao su đại điền, gắn với ổn định đời sống của các hộ tái định cư các công trình thủy điện trên địa bàn là một trong những nhiệm vụ hàng đầu của tỉnh.

Lãnh đạo VRG và tỉnh Lai Châu thăm CTCP Cao su Lai Châu

Đến nay, trên địa bàn tỉnh Lai Châu, các công ty cổ phần thuộc Tập đoàn đã trồng được trên 10.000 ha. Dự kiến đến hết mùa trồng mới năm 2013 diên tích cao su được nâng lên 11.200 ha. Chương trình phát triển cây cao su trên địa bàn đã góp phần tạo việc làm từng bước ổn định và cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống cho người dân trong vùng dự án nhất là người dân vùng tái định cư. Đã có khoảng 2.300 lao động (với khoảng trên 90% người địa phương) được các Công ty Cổ phần cao su Lai Châu tuyển dụng làm công nhân với mức lương bình quân từ 3,0 - 3,5 triệu đồng/người/tháng và hàng nghìn lượt lao động thời vụ (thu nhập bình quân khoảng 100.000 đến 150.000 đồng/người/ngày).

Đặc biệt, chiều ngày 22/7, tại trung tâm hội nghị tỉnh, Đảng ủy Tập đoàn Cao su cũng đã ký kết quy chế phối hợp với Tỉnh ủy Lai Châu và ký thoả thuận hợp tác toàn diện về phát triển cao su giữa Tập đoàn với UBND tỉnh Lai Châu. Điều này khẳng định ý chí, quyết tâm của các cấp uỷ đảng, chính quyền và nhân dân trong tỉnh; thể hiện sự gắn bó, phối hợp chặt chẽ giữa tỉnh Lai Châu và Tập đoàn Công nghiệp cao su Việt Nam trong việc thực hiện nhiệm vụ phát triển cây cao su trên địa bàn tỉnh, vì mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, xoá đói giảm nghèo và tiến tới làm giàu cho đồng bào các dân tộc trong tỉnh.

***

7g sáng ngày 23/7, chúng tôi “dấn thân” vào con đường đèo dốc từ thị xã Lai Châu đến xã Nậm Tâm, huyện Sìn Hồ. Cung đường chỉ chừng 80 km nhưng phải mất gần 3 tiếng đồng hồ vì đường đèo hẹp, một bên là vách núi, một bên là vực sâu, rất nhiều đoạn bị sạt lỡ vì mưa to những ngày trước... Chúng tôi đã đi trong nắng, trong mưa, rồi trong sương mù…

Giữa điệp trùng núi rừng cỏ cây hoang vu đất rộng người thưa, giữa chập chùng núi tiếp núi, đồi nối đồi, chợt thấp thoáng ẩn hiện bóng dáng lá cành thân quen của những vạt cao su đã làm lòng tôi dâng lên niềm xúc động. Để có những vạt cao su đứng thẳng hàng trên đồi dốc vùng cao như thế này phải có công sức và tâm huyết của biết bao người, từ lãnh đạo Tập đoàn đến nhân viên của các công ty, từ Tỉnh ủy - Ủy ban Nhân dân Lai Châu đến các huyện xã, từ già làng trưởng bản đến từng gia đình tại địa phương... Cây cao su và vật tư phân bón ở miền núi phía Bắc không thể chở bằng xe như ở miền Đông hay Tây Nguyên mà chỉ có thể cõng trên lưng trong những chiếc gùi… Trồng mới đã khó, thu hoạch cũng sẽ không dễ dàng…

Có đi đến tận nơi mới biết trồng cao su ở vùng núi phía Bắc vất vả cực nhọc như thế nào! Thiên nhiên khắc nghiệt đã thử thách ý chí và sức người như thế nào! 

Sìn Hồ, huyện vùng cao của Lai Châu có tổng diện tích 152.000 ha, tuy địa hình phân chia phức tạp, đồi núi chập chùng, giao thông hiễm trở, đi lại khó khăn… thế nhưng huyện Sìn Hồ đã có 2 công ty cổ phần cao su đứng chân. CTCP Cao su Lai Châu được thành lập ngày 18/10/2007, đến tháng 7/2013 công ty đã trồng 6.069 ha cao su với 3 nông trường và 14 đội trực thuộc - đã tạo công ăn việc làm ổn định cho cho gần 2.000 lao động, hầu hết là đồng bào dân tộc tại địa phương. CTCP Cao su Lai Châu 2 trồng từ năm 2010, năm 2013 trồng mới 500 ha nâng tổng diện tích lên 4000 ha với 14 đội sản xuất. Công ty Lai Châu 2 hiện có 1200 công nhân, thu nhập bình quân gần 4 triệu đồng/ tháng.

Tại văn phòng công ty cổ phần Cao su Lai Châu (vốn là một ngôi trường cũ của xã Nậm Tâm), lễ ký kết “Hợp đồng góp quyền sử dụng đất hợp tác trồng cao su đại điền” giữa các hộ gia đình với các công ty cao su trên địa bàn tỉnh Lai Châu đã diễn ra trang trọng, với sự chứng kiến của đồng chí Lò Văn Giàng - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Lai Châu và các đ/c lãnh đạo tỉnh Lai Châu, huyện Sìn Hồ, các xã trong huyện. Phía Tập đoàn Công nghiệp Cao su VN có đ/c Trần Ngọc Thuận - Bí thư Đảng Ủy, Tổng Giám đốc Tập đoàn Cao su; đ/c Võ Sỹ Lực, Chủ tịch Hội đồng thành viên; đ/c Nguyễn Hồng Phú, Phó TGĐ phụ trách khu vực Tây Bắc cùng đại diện các Ban của Tập đoàn.

ông Đồng Văn Liệt, Phó Chủ tịch huyện Sìn Hồ

Báo cáo về tình hình chuyển đổi, góp đất trồng cao su đại điền trên địa bàn Sìn Hồ, ông Đồng Văn Liệt, Phó Chủ tịch huyện, đã cho biết: Việc thực hiện Nghị quyết của Ban Chấp hành tỉnh đảng bộ về phát triển cao su trên địa bàn tỉnh đã mở ra hướng đi mới, tạo thế và lực cho huyện Sìn Hồ thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Cây cao su đã được đầu tư tại Sìn Hồ từ cuối năm 2007 và nhân rộng với qui mô đại điền. Đến nay, diện tích cây cao su đã trồng là 7.549 ha tại 13/22 xã trên địa bàn huyện. Mục tiêu đến hết năm 2015, diện tích cao su ở huyện Sìn Hồ sẽ đạt 15.000 ha. Hiện nay, huyện đang tập trung triển khai đồng bộ công tác đo đạc lập hồ sơ địa chính và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất – nhằm xác lập cơ sở pháp lý giữa công ty cao su và các hộ dân góp đất, giúp các hộ dân đảm bảo các lợi ích khi tham gia góp cổ phần  bằng quyền sử dụng đất.

Được biết, tính đến tháng 7/2013, tổng diện tích đo đạc đối với với đất phát triển cao su  đã được trên 12.000 ha, với tổng số 6.000 hộ gia đình tham gia góp đất. UBND huyện đã xem xét hồ sơ của 1.233 hộ gia đình và ký 3.061 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thuộc khu vực chuyển đổi trồng cây cao su tại 4 xã, với diện tích là 1.640 ha.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Trọng Quảng đã khẳng định: Việc thành lập Công ty cổ phần Cao su Dầu Tiếng - Lai Châu và lễ ký kết “Hợp đồng góp quyền sử dụng đất hợp tác trồng cao su đại điền” giữa các hộ gia đình với các công ty cao su trên địa bàn tỉnh Lai Châu có ý nghĩa rất quan trọng, góp phần củng cố niềm tin của đồng bào vào chủ trương chuyển đổi kinh tế của Đảng, Nhà nước và của tỉnh Lai Châu; quyết định đến sự thành công của mục tiêu phát triển 20.000 ha cao su trên đất Lai Châu vào năm 2015.

Ông Trần Ngọc Thuận, Bí thư Đảng ủy, Tổng Giám đốc Tập đoàn Công nghiệp cao su Việt Nam cũng cho biết: Bắt đầu từ mùa trồng cao su năm 2012, Tập đoàn đã chỉ đạo nghiên cứu và đưa giống cây cao su chịu lạnh tốt vào trồng trên địa bàn. Lãnh đạo tỉnh Lai Châu cũng đã thống nhất với Tập đoàn, hiện đang khảo sát và dự kiến cuối năm 2013 sẽ tiếp tục thành lập Công ty CPCS tại khu vực huyện Mường Tè. Tập đoàn đã nhất quán chọn Lai Châu là “thủ phủ cao su” miền núi phía Bắc.

Miền núi phía Bắc thời tiết khắc nghiệt, núi đồi sỏi đá, địa hình chia cắt, giao thông nhiêu khê, hoạt động kinh tế địa phương chưa phát triển, đời sống bà con còn thấp và lạc hậu. Nếu chỉ tính về mặt kinh tế thì đầu tư ở vùng núi phía Bắc quá nhiều khó khăn, suất đầu tư cao, sẽ không đạt hiệu quả so với đồng bằng. Nhưng quan điểm của Ban lãnh đạo Tập đoàn Cao su rất dứt khoát: Với trách nhiệm của một Tập đoàn kinh tế Nhà nước, chúng ta không tránh né khó khăn, không chỉ tính một mặt hiệu quả kinh tế lợi nhuận mà cần phải tổng hợp nhiều mặt: tạo công ăn việc làm cho bà con vùng cao, góp phần vào công tác an sinh xã hội, giữ gìn an ninh quốc phòng…

Từ  năm 2007, Tập đoàn đã trồng thử nghiệm ở Lai Châu, đến nay cây cao su đang bắt đầu phủ xanh ở Lai Châu, Sơn La, Điện Biên… - bước đầu tạo công ăn việc làm ổn định cho đồng bào địa phương. Nhất định Đất sẽ không phụ Người khi chúng ta có quyết tâm và có tấm lòng với Đất!.