Ông Phan Trọng Nghĩa – Chủ tịch UBND xã Vĩnh Thủy, Vĩnh Linh, Quảng Trị: “Không trồng cao su nữa là không đúng với nguyện vọng người dân”

Xã chúng tôi đã thực hiện phát triển một số mô hình như mô hình nuôi tôm càng xanh, cá – lúa, cá – lúa – vịt, cá giống – cá thịt, trang trại tổng hợp nhưng tất cả các mô hình nói trên chỉ phát triển được từ 2 – 3 năm đều bị thất bại. Riêng mô hình trồng cao su tiểu điền là thành công vẻ vang nhất. Được tiếp nhận trồng cao su từ năm 2008 diện tích đạt 800 ha cho đến nay tổng diện tích cao su cả xã đạt 1.133 ha, cho thu nhập hàng năm đạt trên 50 tỷ đồng với diện tích khai thác 668 ha/1133 ha, thu nhập bình quân đầu người 26 triệu đồng/năm, độ che phủ đạt 60% nhờ cây cao su. Theo chúng tôi, có cao su là có tất cả bởi mỗi ha cao su giải quyết việc làm cho 2 lao động có việc làm thường xuyên, có thu nhập đạt từ 4 – 6 triệu/tháng. Sau cơn bão số 10 vừa qua làm gãy đổ 474 ha chiếm 40% tổng diện tích của cao su toàn xã, chúng tôi tiếp tục tạo điều kiện cho nhân dân khôi phục, tái canh trở lại. Biết rằng chu kỳ của bão lớn như bão số 10 vừa rồi 25 năm mới có một lần nên nói không trồng cao su nữa là hoàn toàn không đúng với nguyện vọng của người dân chúng tôi…

Ông Nguyễn Như Du – Nông dân trồng cao su ở xã Vĩnh Thạch, Vĩnh Linh, Quảng Trị: “Quyết tâm khôi phục để tiếp tục khai thác mủ”

Vùng cao su của gia đình tôi đang sản xuất chỉ cách bờ biển 2,5km, khi nhận thấy cây cao su là cây mũi nhọn về kinh tế cao nên năm 1995 tôi quyết định nhận thầu đất trồng 4 ha. Sang năm thứ 7 đi vào khai thác năm đầu cho thu nhập 300 triệu đồng. Mặc dù bão số 10, 11 làm thiệt hại 60% diện tích nhưng gia đình tôi quyết tâm khôi phục những cây còn có khả năng phát triển trở lại để tiếp tục khai thác mủ. Nếu gãy hơn nữa thì gia đình tôi vẫn tiếp tục tái canh cây cao su lại bởi lợi ích cây cao su mang lại cho gia đình là rất lớn. Nhờ có số diện tích cao su nói trên hơn 10 năm thu hoạch gia đình tôi đã đảm bảo cuộc sống ngày càng tốt hơn.

Ông Văn Viết Hóa - nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị: “Nói miền Trung không thuộc địa bàn trồng cây cao su là chưa chính xác”

Quảng Trị là tỉnh phát triển cao su rất sớm nên diện tích cao su từ năm 2005 chỉ 5.000 ha, đến nay là 20.000 ha, sản lượng mủ đạt gần 15.000 tấn/năm, nông dân có của ăn của để. Mặc dù, Quảng Trị được ví như một vùng “ô châu ác địa” khí hậu hà khắc nhưng khi đưa cây cao su về thì “người người trồng cao su, nhà nhà trồng cao su”. Vùng đất Quảng Trị chủ yếu đất cằn, đá sỏi nên phát triển các loại cây nông nghiệp bị hạn chế, chỉ có cây cao su là cây được gọi là “độc nhất vô nhị” phát triển được trên vùng đất này. Mặt khác trồng cây gì cũng phải có độ ẩm, nước tưới nhưng đối với cây cao su không phải tưới mà cho lợi nhuận rất cao. Cơn bão số 10, 11 đổ bộ vào Quảng Trị đã làm một số vườn cao su bị đổ gãy nên một số người ở Bộ NN&PTNT có quan điểm cho rằng: Miền Trung không thuộc địa bàn trồng cây cao su là chưa chính xác. Tốt nhất số diện tích trồng mới cần tránh xa bờ biển bởi bão đổ bộ cọ xát với đất và vật cản tốc độ gió sẽ giảm hẳn. Đồng thời phải có đất để trồng vành đai chắn gió bảo vệ cây cao su.

PGS.TS Nguyễn Minh Hiếu - Hiệu trưởng Trường ĐH Nông lâm Huế: “Phải tiếp tục phát triển cao su ở miền Trung”

Mặc dù bão có bị đổ, gãy đối với cây cao su như thế sao không nói đến những cây khác. Một số người vẫn cố tình đổ lỗi cho cây cao su, cho là do trồng cao su nhiều nên bão bị đổ, gãy nhiều. Chúng ta nên nhớ rằng cây cao su có từ 120 năm trên đất nước Việt Nam chứ không phải mới xuất hiện ngày một ngày hai. Trong suốt quá trình đó đến nay không thể không có bão xảy ra. Bão mạnh có, bão vừa, gió lốc có nhưng chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước ta vẫn khẳng định xem cây cao su là cây đa mục tiêu đưa lại lợi nhuận kinh tế chưa có cây gì bằng. Đặc biệt cả nước hiện nay có trên 70 vạn ha cao su, phấn đấu đến năm 2020 đưa tổng diện tích cả nước đạt 1 triệu ha, giải quyết công ăn, việc làm cho hàng vạn lao động có thu nhập khá ổn định ở miền núi xa xôi. Còn nói về miền Trung, nhờ cây cao su xóa đói giảm nghèo nên việc phát triển cao su ở khu vực này phải được tiếp tục phát triển. Các ngành chủ quản, Bộ NN&PTNT, Tập đoàn CN CSVN phải chọn những bộ giống thích hợp giúp bà con nông dân phần nào chống chọi được với những cơn bão mạnh.

Ông Nguyễn Văn Hiếu - nguyên PGĐ Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Trị: “Xem cây cao su là cây sống chung với bão”

Nhờ có các dự án phát triển cao su trên địa bàn cũng như diện tích cao su tiểu điền mà độ che phủ của tỉnh Quảng Trị đạt khá cao. Cây cao su không những góp phần trong việc phủ xanh đất trống, đồi trọc, chống xói mòn, dễ canh tác, thích nghi rộng không bị xới xáo, 50 năm vẫn chảy mủ dâng cho đời. Nếu bão vào thì cũng chỉ gãy, đổ một phần nào chứ chưa hề có một diện tích nào bị bão san bằng. Nông dân Quảng Trị xem cây cao su là cây sống chung với bão rồi. Mặc dù hai cơn bão vừa qua người trồng cao su bị thiệt hại phần nào nhưng phía trước vẫn còn bạt ngàn cao su luôn reo với gió ngàn. Đấy là sự sống, là sức mạnh của cây cao su đối với nông dân Quảng Trị.

Ông Hoàng Văn Minh - Phó GĐ Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Bình: “Cần có bảo hiểm cho cây cao su”

Quảng Bình là tỉnh đưa cây cao su về trồng từ những năm 60, cho đến nay có 18.220 ha, trong đó diện tích kiến thiết cơ bản 9.120 ha, kinh doanh 9.100 ha. Diện tích cao su tiểu điền 10.200 ha, diện tích đại điền 7.935 ha, bình quân năng suất đạt 1,4 tấn/ha (trong đó đại điền đạt khoảng 1,6 tấn/ha, tiểu điền 1,2 tấn/ha), sản lượng năm 2012 đạt trên 7.000 tấn chủ yếu các loại giống RRIM 600, RRIM 712, RRIC 121, RRIV 4, PB260, GT1, Lai Hoa. Đây là những giống được Tập đoàn CN CSVN khuyến cáo trồng khu vực Bắc Trung Bộ, tất cả đều đưa lại hiệu quả kinh tế cao. Hai cơn bão vừa qua đã làm cho 12.174 ha/18.220 ha bị thiệt hại trong đó một phần diện tích bị bật gốc, gãy ngang thân, một số bị gãy cành, cao su kiến thiết cơ bản thiệt hại chủ yếu cây bị nghiêng, long gốc). Sau bão tỉnh đã tổ chức khắc phục hậu quả đến nay đã ổn định. Quảng Bình khẳng định cây cao su là cây đưa lại lợi nhuận kinh tế cao nên việc bão, gió thường xảy ra cách xa nhau 20 – 30 năm mới xuất hiện một lần nên tỉnh Quảng Bình cũng như hầu hết nông dân khẳng định tiếp tục trồng lại cây cao su, bởi sau 5 – 6 năm đầu tư nếu cho khai thác mủ ổn định khoảng 4 – 5 năm là thu hồi vốn sau đó lãi ròng.

Để giúp tỉnh Quảng Bình cũng như các tỉnh trong khu vực tiếp tục phát triển cao su. Trước hết Nhà nước cần bảo hộ cho nông dân bằng cách có bảo hiểm cho cây cao su đồng thời Tập đoàn CN CSVN nên chia sẻ với nông dân trồng cao su bằng cách hướng dẫn kỹ thuật, khuyến cáo chăm sóc, bảo vệ và khi bị thiệt hại cần hỗ trợ, giúp nông dân phần nào.

Ông Lê Minh Châu - Phó TGĐ TẬP ĐOÀN CÔNG NGHIỆP CAO SU VIỆT NAM (VRG): “Sẽ tiếp tục nghiên cứu giống cao su đối phó được với bão”

Tập đoàn sẽ phối hợp với Cục trồng trọt đưa ra quy hoạch trồng sao cho phù hợp, tăng mật độ, xen cây rừng vào diện tích cao su thâm canh, tạo tán thấp nhằm giảm thiểu thiệt hại khi bão mạnh đổ bộ vào vườn cây. Đồng thời có thể trồng các cây lương thực ngắn ngày trước và sau khi trồng cao su để có thể lấy ngắn nuôi dài cho nông dân. Sau bão, các vườn cây phải được trồng ngay vành đai chống gió bằng các loại cây keo, tràm hoa vàng; chủ động tỉa cành trước bão, khai thác ở mức hợp lí, không khai thác theo kiểu chạy bão, nếu khai thác dồn dập nguy cơ cây sẽ bị yếu khó chống trụ những lúc gió mạnh.

Tập đoàn cũng đề nghị các Bộ, ngành TW, Chính phủ cần hỗ trợ, khoanh nợ, giãn nợ cho nông dân; tiếp tục cho nông dân vay vốn ưu đãi để trồng mới, phát triển cao su. Hiện tại chưa hề có một loại giống cao su nào thực sự đối phó được với những cơn bão mạnh mặc dù đây là mong muốn của người trồng cao su nhưng chúng tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu. Nhiều ý kiến cho rằng quy định của Tập đoàn phải trồng cách biển trên 50 km nhưng với quy định trên thì hầu hết hiện nay có những chỗ chỉ cách xa bờ biển trên 3 km. Riêng với tỉnh Quảng Bình thì sẽ không có chỗ đứng cho cây cao su nữa bởi chủ yếu 30 km trở lại. Với số diện tích đã phát triển từ trước đây thì phải duy trì và trồng cây chắn gió dày để bảo vệ thì lúc đó mới bảo đảm được đối với việc phát triển cao su ở Bắc Trung Bộ.

Kết luận Hội thảo, Phó Cục trưởng Cục trồng trọt, ông Phạm Đồng Quảng và ông Nguyễn Văn Chinh - Viện trưởng Viện Quy hoạch và Thiết kế nông nghiệp cho rằng: Việc phát triển cao su ở khu vực Bắc Trung Bộ có chủ trương từ 53 năm nay và cây cao su đã đưa lại hiệu quả. Cho đến nay tổng diện tích cao su Bắc Trung Bộ đạt trên 80.000 ha, hai cơn bão vừa qua đã làm cho 13.000 ha cao su bị gãy đổ thiệt hại 10% so với tổng diện tích nói trên. Việc thiệt hại do bão gây ra không những đối với cây cao su mà các loại cây trồng khác kể cả sắn, khoai cũng bị bão tàn phá.

Việc cao su bị đổ gãy phải trồng lại đây là ý kiến chung của các tỉnh, đặc biệt là của nông dân trồng cao su trong khu vực. Bởi cây cao su mang lại hiệu quả hơn so với các loại cây nông nghiệp khác như: keo, tràm đến cả cây lương thực như khoai, lúa… Quan điểm mà nói số diện tích trồng cao su chủ yếu đất cằn, đá sỏi, vùng đồi núi, các loại cây trồng khác khó mà phát triển. Vì thế qua Hội thảo này, Cục trồng trọt sẽ mang tinh thần, nguyện vọng của các tỉnh và nhân dân khu vực Bắc Trung Bộ gửi báo cáo lên Bộ NN&PTNT khẳng định việc phát triển cao su trong khu vực sao cho thật khoa học để vừa đưa lại lợi nhuận cao, vừa phát triển, vừa bảo hộ người trồng cao su khi thiên tai xảy ra.

Anh Bình (Ghi)

 Nguồn: Tạp chí cao su Việt Nam