Trước tình trạng giá cao su xuống thấp hơn năm qua, hiện nay tại các huyện như Bù Đăng, Bù Gia Mập, Bù Đốp, làn sóng chặt phá, thanh lý cây cao su diễn ra mạnh dẫn đến diện tích cây cao su bị chặt phá, thanh lý lên đến con số hàng nghìn ha. Đáng chú ý, hiện nay, những diện tích này được các "chủ vườn" trồng lại cây cao su, cây điều và cho người dân địa phương là người dân tộc thiểu số trồng hoa màu ngắn ngày, lúa nương từ 1 đến 2 năm.

Sau khi cho mượn, các hộ đồng bào dân tộc thiểu số tiến hành làm đất để giao trồng lúa nương và hoa màu cho phù hợp mà không ảnh hưởng đến sự sinh trưởng phát triển của cây chính. Thời điểm gieo trồng của họ là vào tháng 5, tháng 6 khi mùa mưa đầu mùa bắt đầu xuống.

Theo gia đình ông Điểu Ké, xã Đức Hạnh, người dân ở đây có kinh nghiệm làm lúa nương, nhưng do không còn đất và không phá rừng nữa nên việc trồng lúa nương hầu như không còn. Thế nhưng, trong những năm gần đây, giá cao su xuống nên có nhiều hộ gia đình khá giả, công ty thanh lý hoặc chặt phá để trồng lại cây điều nên các đơn vị cho mượn đất để trồng xen cây lúa nương và các loại hoa mùa khác. Vì vậy, đây cũng là điều kiện để cho gia đình ông có thêm thu nhập. Việc thực hiện mô hình trồng xen cây lương thực trên diện tích đất trồng cây dài ngày đã góp phần đa canh, đa con trên địa bàn tỉnh Bình Phước.

Trong khi đó, anh Điểu Dũng, tại thôn Sơn Trung, xã Đức Hạnh, huyện Bù Gia Mập cho hay, nhà anh trồng gần 1ha do hàng xóm thanh lý cao su để trồng cây điều. Hiện nay lúa nương phát triển rất tốt và không ảnh hưởng đến sự phát triển cây điều. Ngược lại, nhờ làm cỏ thường xuyên nên cây điều phát triển rất nhanh. Không chỉ trồng cây lúa, anh còn trồng thêm cấy ngô, đậu để tăng thêm thu nhập cho gia đình.

Nhờ cách làm trên, hiện nay việc trồng lúa nương đã phủ xanh toàn bộ các diện tích trồng cây dài ngày trong thời gian chờ cây cao su, cây điều phát triển đến thời điểm thu hoạch. Đặc biệt, việc trồng xen canh còn giảm bớt áp lực về làm cỏ cho các "chủ vườn", giảm tình trạng xói mòn đất đai ở những nơi có địa hình đồi sườn dốc. Đồng thời những cây ngắn ngày có thể cản gió cho cây điều, cao su non, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển và chăm sóc tốt hơn. Quan trọng nhất là "chủ vườn" đã tạo điều kiện cho người dân bản địa là dân tộc thiểu số trồng lúa nương nhằm cải thiện việc làm cũng như về nhiều mặt khác trong cuộc sống.

Ngoài trồng cây lúa nương, người dân còn trồng xen cây khoai lang, lạc, màu… phủ xanh toàn diện đất trồng trong thời gian chờ cây điều, cao su thu hoạch. Ông Huỳnh Ngọc Dư, xã Đức Hạnh - một chủ vườn cho mượn đất phấn khởi cho biết, bà con dân tộc thiểu số ở đây có cuộc sống tương đối khó khăn, họ chỉ đi làm thuê, cuốc mướn cho những gia đình có điều kiện. Khi nhà ông chuyển đổi cây trồng từ cao su sang cây điều, ông đã cho 3 hộ hàng xóm là người dân tộc thiểu số mượn khoảng 2 ha trồng lúa nương để họ cảnh thiện đời sống. Đồng thời phủ kín đất trống tránh hoang phí và gia đình ông cũng giảm được chi phí làm cỏ.

Qua những việc làm trên của các chủ vườn đã và đang góp phần cho sự phát triển kinh tế địa phương, ổn định cuộc sống, giúp đồng bào dân tộc thiểu số có cơ hội làm ăn và tăng thu nhập trong gia đình. Theo ông Điểu Tuồng, Thôn trưởng thôn Sơn Trung, xã Đức Hạnh, huyện Bù Gia Mập, việc trồng lúa nương, màu trên đất mượn của người đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn là điều kiện tốt để họ kiếm thêm thu nhập cho gia đình.

Trước đây, bà con dân tộc thiểu số từng gắn bó với nghề nương rẫy nên bây giờ trồng lại hoa màu đối với họ là không khó, không ảnh hưởng đến chất lượng và năng suất. Việc các chủ vườn cho mượn đất trồng cây ngắn ngày không những góp phần tăng kinh tế gia đình mà còn góp phần ổn cho sự phát triển của địa phương, giải quyết việc làm cho người nghèo./.

TTXVN